ভাৰতত নেপালী প্ৰব্ৰজনৰ হাৰ বহুকেইটা ঐতিহাসিক, অৰ্থনৈতিক, সামাজিক আৰু ভৌগোলিক কাৰণৰ বাবে তুলনামূলকভাৱে উচ্চ। নেপাল আৰু ভাৰতৰ মাজত মুক্ত সীমান্ত চুক্তি (১৯৫০ চনৰ ভাৰত-নেপাল মৈত্ৰী চুক্তি)ৰ ফলত নেপালী নাগৰিকসকলে ভাৰতত সহজে প্ৰৱেশ কৰিব পাৰে আৰু বহু ক্ষেত্ৰত কাম-কাজ, ব্যৱসায় বা বাসস্থানৰ বাবে থাকিব পাৰে। তলত ভাৰতত নেপালী প্ৰব্ৰজনৰ কাৰণ আৰু প্ৰভাৱৰ বিষয়ে এক সংক্ষিপ্ত বিশ্লেষণ দিয়া হ’ল:
নেপালী প্ৰব্ৰজনৰ কাৰণ
- অৰ্থনৈতিক ভাবে চাবলৈ গলে:
- নেপালত অৰ্থনৈতিক সীমাবদ্ধতা, নিম্ন মজুৰি, আৰু কম কৰ্মসংস্থানৰ বাবে বহু নেপালী ভাৰতলৈ কামৰ সন্ধানত আহিছিল আৰু এতিয়াও আহি আছে, ভাৰতৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল (যেনে- অসম, অৰুণাচল প্ৰদেশ, ছিকিম), পশ্চিমবংগ, উত্তৰাখণ্ড, হিমাচল প্ৰদেশ আৰু দিল্লীৰ দৰে অঞ্চলত নেপালী শ্ৰমিকসকলে নিৰ্মাণ, কৃষি, চাহ বাগিচা, আৰু গার্হস্থ্য কামত নিযুক্তি পায়।
- ভৌগোলিক নৈকট্য আৰু মুক্ত সীমান্ত:
- নেপালৰ দক্ষিণ, পূৰ্ব আৰু পশ্চিম দিশত ভাৰতৰ সৈতে সীমান্ত আছে, আৰু মুক্ত সীমান্তৰ ফলত প্ৰব্ৰজন সহজ হৈ পৰিছে। কাঠমাণ্ডুৰ দৰে নেপালৰ চহৰৰ পৰা ভাৰতৰ বিহাৰ, উত্তৰ প্ৰদেশ বা পশ্চিমবংগলৈ যাতায়ত সহজ আৰু সুলভ।
- তৰাই অঞ্চলৰ নেপালীসকলৰ বাবে ভাৰতৰ সমতল অঞ্চলৰ জলবায়ু আৰু ভূ-প্ৰকৃতিৰ সাদৃশ্যৰ বাবে প্ৰব্ৰজন আকৰ্ষণীয়।
- সাংস্কৃতিক আৰু ভাষিক সাদৃশ্য:
- নেপালৰ ৮১% লোক হিন্দু ধৰ্মাৱলম্বী, আৰু নেপালী ভাষা ভাৰতৰ কিছু অঞ্চলত ব্যৱহৃত হিন্দীৰ সৈতে সাদৃশ্যপূৰ্ণ। ইয়াৰ ফলত নেপালীসকলে ভাৰতৰ স্থানীয় সমাজৰ সৈতে সহজে মিলিত হ’ব পাৰে, বিশেষকৈ পশ্চিমবংগ, ছিকিম আৰু অসমৰ দৰে ৰাজ্যত।
- ঐতিহাসিক প্ৰব্ৰজন:
- ব্ৰিটিছ শাসনৰ সময়ত নেপালীসকলক গোৰ্খা সৈনিক হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হৈছিল, আৰু তেওঁলোকৰ কিছুমানে ভাৰতৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত স্থায়ীভাৱে বসতি স্থাপন কৰিছিল।
- পশ্চিমবংগৰ পুৰুলিয়াৰ দৰে অঞ্চলত নেপালী সৱৰ সম্প্ৰদায়ৰ লোকসকলে ব্ৰিটিছ আমলৰ পৰাই অৰণ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল জীৱিকা গঢ়ি তুলিছে।
- ৰাজনৈতিক আৰু প্ৰাকৃতিক কাৰণ:
- নেপালত ৰাজনৈতিক অস্থিৰতা (যেনে- ১৯৯৬-২০০৬ চনৰ মাওবাদী বিদ্ৰোহ) আৰু প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ (যেনে- ২০১৫ চনৰ ভূমিকম্প)ৰ ফলত বহু লোকে ভাৰতলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিছে। প্ৰব্ৰজনৰ হাৰ আৰু প্ৰভাৱ
- জনসংখ্যাৰ তথ্য: ২০০১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি, নেপালৰ পৰা ভাৰতলৈ প্ৰব্ৰজন কৰা লোকৰ সংখ্যা আছিল প্ৰায় ১০ লাখ, যদিও এই সংখ্যা বৰ্তমান বৃদ্ধি পাইছে। অসমৰ দৰে ৰাজ্যত নেপালী জনগোষ্ঠীৰ উপস্থিতি স্পষ্ট, আৰু তেওঁলোকৰ মাজত কিছুমানক অবৈধ প্ৰব্ৰজনকাৰী বুলি সন্দেহ কৰা হয়।
- সামাজিক প্ৰভাৱ: কিছুমান অঞ্চলত, যেনে- অসমত, নেপালী প্ৰব্ৰজনৰ ফলত স্থানীয় জনসংখ্যাৰ মাজত ডেম’গ্ৰাফিক ভাৰসাম্যৰ বিষয়ে উদ্বেগ উত্থাপিত হৈছে।
- পৰিচয়ৰ প্ৰত্যাহ্বান: নেপালী প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ কিছুমানে ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব লাভ কৰিছে, কিন্তু অবৈধ প্ৰব্ৰজনৰ সন্দেহৰ বাবে তেওঁলোকৰ পৰিচয় চিনাক্তকৰণৰ বিষয়ে বিতৰ্ক চলি আছে, বিশেষকৈ অসমৰ নাগৰিকপঞ্জী (NRC) প্ৰক্ৰিয়াৰ সময়ত।
নেপালী প্ৰব্ৰজনৰ পৰিমাণ
- সঠিক তথ্যৰ অভাৱৰ বাবে নেপালী প্ৰব্ৰজনৰ হাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰা কঠিন। তথাপিও, ২০০১ চনৰ তথ্য অনুসৰি, নেপালৰ ২০ লাখৰো অধিক নাগৰিক বিদেশত বাস কৰে, তাৰ ভিতৰত উল্লেখযোগ্য সংখ্যক ভাৰতত।
- অসমৰ দৰে ৰাজ্যত, নেপালী জনগোষ্ঠীৰ সংখ্যা বৃদ্ধিৰ হাৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় গড়তকৈ বেছি হোৱা দেখা গৈছে, যাৰ এটা কাৰণ প্ৰব্ৰজন
– সীমান্ত নিৰীক্ষণ: যদিও ভাৰত-নেপালৰ মুক্ত সীমান্ত চুক্তি আছে, তথাপিও অবৈধ প্ৰব্ৰজন নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে সীমান্তৰ নিৰীক্ষণ বৃদ্ধি কৰাৰ প্ৰস্তাৱ উত্থাপিত হৈছে।
ভাৰতত নেপালী প্ৰব্ৰজনৰ উচ্চ হাৰৰ মূল কাৰণ হৈছে অৰ্থনৈতিক সুযোগ, মুক্ত সীমান্ত, সাংস্কৃতিক সাদৃশ্য আৰু ঐতিহাসিক সম্পৰ্ক। এই প্ৰব্ৰজনে ভাৰতৰ কিছুমান অঞ্চলত সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰিছে। অধিক সঠিক তথ্যৰ বাবে ভাৰতৰ জনগণনা তথ্য বা নেপালৰ প্ৰব্ৰজন বিভাগৰ প্ৰতিবেদন পৰীক্ষা কৰিব পাৰি।
Samsul Haque 